Xuân Sách
NXB Văn Học
3-1991
Tiếp theo cuốn Thương nhớ tài hoa của Nguyễn Vũ Tiềm, phác
thảo chân dung của năm mươi nhà thơ, nhà văn đã quá cố, những cây bút có những
đóng góp đặc sắc cho nền văn học của đất nước, hôm nay Nhà xuất bản Văn học gửi
tới bạn đọc một tập hợp khác về chân dung các nhà văn.
Đây là những kí
hoạ có tính đặc tả của Xuân Sách, những chân dung vốn đã khá phổ biến trong và
ngoài giới văn học suốt vài chục năm qua.
Tác giả không nêu
đích danh ai, nhưng dưới nét bút phác thảo, những độc giả quan tâm tới văn học
và người làm văn học, vẫn có thể nhận ra từng đối tượng. Dĩ nhiên thể loại này
thường cố ý phóng to các đặc điểm và khi nhìn vào nét đặc tả ấy – tuy mất cân
đối và đôi khi phiến diện – vẫn dễ dàng nhận ra diện mạo, cốt cách từng nhân
vật.
Chất vui, hóm và
nhất là khả năng chơi chữ có thể khiến người ta ngạc nhiên một cách thú vị,
nhưng cũng có thể gây nên những sự không hài lòng đây đó…
Chúng tôi chỉ coi
đây là những nét tự trào của giới cầm bút, cười đấy nhưng cũng tự nhận ra những
xót xa, hạn hẹp của chính mình, những gì chưa vượt qua được trên những chặng
đường quanh co của lịch sử và thời đại. Tự soi mình hoặc hiểu mình thêm qua cái
nhìn của người cùng hội, cùng thuyền lắm khi cũng hữu ích. Cái cười trong
truyền thống dân gian vốn là vũ khí, ngày nay còn có thể là sức mạnh thúc đẩy
đi tới phía trước.
Với ý nghĩ ấy,
chúng tôi mong bạn đọc và các nhà văn thông cảm cho những gì bất cập hoặc chưa
lột tả được thần thái của từng chân dung.
Dù sao đây cũng là 100 bức tranh nhỏ về những người có công
trong văn học, những người nổi tiếng trong làng văn, trong bạn đọc bằng chính
những tác phẩm có giá trị của mình.
Rất mong bạn đọc
và các nhà văn nhận ra mối chân tình trong cuộc vui của làng văn, và lượng thứ
cho những khiếm khuyết.
Nhà xuất bản Văn học
1. Hồ Phương ( bản của NXB Văn học không có tên 100 nhà
văn trong thơ. Tô Oanh đã thêm vào )
Trên biển lớn mênh
mông sóng nước
Ngó trông về xóm mới
khuất xa
Cỏ non nay chắc đã
già
Buồn tênh lại giở thư
nhà ra xem.
2. Nguyễn Đình Thi
